شرح کامل قطعات وعملکرد دستگاه تصفیه آب خانگی
1- تبدیل "4/1 × "2/1 × "2/1 ( سه راه استیل )
این قطعه به لوله های 2/1 اینچ شبکه لوله کشی شهری متصل شده و شیر ورودی آب دستگاه ( قطعه شماره 2 ) به آن متصل می شود. قبل از اتصال این قطعه، محل رزوه ها را به وسیله نوار تفلون کاملا آب بندی کنید. در صورتی که لوله های محل نصب بزرگتر از 2/1 اینچ هستند، از تبدیل های مناسب جهت اتصال این قطعه به شبکه لوله کشی استفاده کنید.
2- شیر ورودی "4/1
شیر ورودی، از سردنده به تبدیل انشعاب آب ورودی ( شماره 1 ) و از سر QC یا مهره ای به شلنگ 4/1 اینچ ورودی آب به دستگاه متصل می شود. هنگام نصب، محل رزوه را با نوار تفلون کاملا آب بندی کنید.
توضیح :
اتصالات مهره ای نوعی از اتصالات سریع هستند که با فشار دادن شلنگ در داخل مهره و بستن مهره به محل رزوه، اتصال برقرار شده و بدون نیاز به نوار تفلون کاملا آب بندی می شوند. برخی اتصالات به کار رفته در دستگاه های واترپرو از نوع مهره ای می باشند. اتصالات QC ( Quick connect ) نوع دیگری از اتصالات سریع هستند که با فشار دادن شلنگ ( بدون نیاز به مهره یا هر قطعه اضافی ) به درون آنها، اتصال برقرار شده و بدون نیاز به نوار تفلون کاملا آب بندی می شود. برخی دیگر از اتصالات به کار رفته در دستگاه های واترپرو از نوع QC می باشند.
3- هوزینگ شفاف با درپوش و دنده 4/1 اینچ ، حاوی فیلتر الیافی 5 میکرون
این هوزینگ ( محفظه ) به همراه فیلتر الیافی 5 میکرون اولین مرحله تصفیه آب را عهده دار هستند. این هوزینگ دارای یک ورودی و یک خروجی از نوع دنده به قطر 4/1 اینچ می باشد. در ورودی این هوزینگ یک عدد سه راهی دو سر QC یا مهره ای، سر وسط دنده "4/1 وجود دارد که از سر وسط دنده به هوزینگ متصل شده است. آب ورودی به دستگاه، توسط شلنگ از شیر ورودی ( شماره 2 ) به یک سر این سه راهی متصل بوده و به مرحله اول تصفیه می رسد و از سر سوم این سه راهی یک انشعاب توسط شلنگ به سوئیچ فشار پایین ( شماره 4 ) وصل می شود. خروجی هوزینگ به وسیله یک عدد اتصال زانویی یک سر QC یا مهره ای 4/1 یک سر دنده 4/1 ، و یک شیلنگ، به شیر برقی ( شماره 5 ) متصل شده است (معمولا شیر برقی و پمپ ( شماره 6 ) به ترتیب بعد از هوزینگ اول ( شماره 3 ) قرار می گیرند، ولی ممکن است در برخی مدل های دیگر شیر برقی و پمپ بعد از هوزینگ سوم ( شماره 8 ) قرار داشته باشند. در این حالت خروجی هوزینگ اول با یک تکه شلنگ به ورودی هوزینگ دوم ( شماره 7 ) وصل می شود.) محل اتصال رزوه ای به وسیله نوار تفلون یا چسب مخصوص آب بندی شده است. فیلتر الیافی درون هوزینگ از جنس فیلتر الیاف فشرده شده پلی پروپیلن ( PP ) بوده و دارای منافذی با قطر حداکثر 5 میکرون می باشد. آب به صورت شعاعی از بدنه این فیلتر وارد شده و پس از حذف ذرات بزرگتر از 5 میکرون ( شن ، ماسه ، گل ولای ، لجن، زنگ لوله ها و ... ) از وسط فیلتر خارج می شود. فیلترهای الیافی وظیفه زلال و شفاف سازی آب را با حذف ذرات معلق بعهده دارند.
نکات و اشکالات احتمالی:
جهت باز و بسته کردن محفظه از آچار هوزینگ 10 اینچ استفاده کنید. در صورتی که محفظه حاوی آب باشد، بدلیل تحت فشار بودن هوزینگ، باز کردن آن مشکل خواهد بود. ابتدا شیر ورودی آب دستگاه و شیر روی مخزن ( شماره 16 ) را ببندید، سپس شیر برداشت را باز کنید تا حتی الامکان آب دستگاه تخلیه شود، سپس محفظه را باز کنید.
اگر از محل رزوه های درپوش هوزینگ نشتی آب مشاهده شود می بایست O – RING ( واشر لاستیکی ) درون هوزینگ با کمی روغن بهداشتی و خوراکی چرب شود یا در صورت معیوب بودن تعویض گردد.
مدت کارکرد فیلتر الیافی حداکثر شش ماه می باشد و پس از این مدت نیاز به تعویض دارد. جهت آبهایی که آلودگی بیشتری دارند، این زمان کاهش می یابد. میتوان از روی تغییر رنگ این فیلتر زمان تعویض آن را مشخص نمود. به همین دلیل هوزینگ فیلتر اول شفاف در نظر گرفته شده است تا مصرف کننده بتواند به راحتی تغییر رنگ این فیلتر را بدون نیاز به باز کردن هوزینگ مشاهده نمایید. هنگامی که فیلتر کاملا به رنگ قهوه ای تیره شد یعنی از آلودگی ها اشباح شده و باید تعویض شود.
4 - سوئیچ قطع فشار پایین ( LOW PRESSURE SWITCH )
این قطعه که از آن به عنوان محافظ پمپ نیز یاد می شود، وظیفه خاموش کردن پمپ در مواقع افت فشار و یا قطع آب ورودی را به عهده دارد و بدین ترتیب از خالی کار کردن پمپ و در نتیجه آسیب دیدن آن جلوگیری می کند. این سوئیچ بصورت سری در مدار الکتریکی پمپ قرار گرفته است و در واقع به عنوان یک کلید قطع و وصل در پمپ عمل می کند. زمانی که فشار آب ورودی بالاست، به دیافراگم تعبیه شده درون قطعه فشار وارد شده و موجب بسته ماندن مدار برقراری جریان برق می شود. در صورت افت فشار یا قطع آب، فشار از روی دیافراگم برداشته شده، موجب باز شدن مدار و قطع جریان برق عبوری می شود. قطع و وصل شدن جریان برق موجب قطع و وصل شدن پمپ می شود. سوئیچ فشار پایین، دارای یک ورودی 4/1 اینچ با اتصال QC یا مهره ای است که یک انشعاب از ورودی هوزینگ اول ( شماره 3 ) توسط یک سه راهی دو سر QC یا مهره ای 4/1 اینچ دنده از وسط 4/1 اینچ به ورودی این سوئیچ متصل شده است. در بعضی مدل ها هر سه سر سراهی QC است و سر وسط با یک قطعه شیلنگ کوچک به این سوئیچ متصل می شود. سوئیچ به وسیله دو رشته سیم به ترانس و سوئیچ قطع فشار بالا مرتبط شده است. هنگام تعویض سوئیچ، سرسیم ها از سوئیچ جدا شده و به سوئیچ جدید متصل می شوند. جابجایی سیمها تاثیری در عملکرد سوئیچ ندارد.
روش تست قطعه :
در حالتی که پمپ دستگاه کار می کند، شیر ورودی آب را ببینید. در صورت سالم بودن سوئیچ، پمپ دستگاه می بایست خاموش شود. در غیر این صورت به احتمال زیاد قطعه معیوب و جهت اطمینان بیشتر قطعه می بایست بوسیله اهم متر تست شود. ورودی سوئیچ را به آب شهری متصل کنید. دو سر اهم متر را به ورودی و خروجی جریان سوئیچ متصل کنید. در این حالت سوئیچ تحت فشار آب شهری است و اهم متر می بایست وجود مقاومت ( وصل بودن مدار ) را نشان دهد. در غیر این صورت سوئیچ معیوب است و می بایست تعویض شود.
5 – شیر برقی 4/1 اینچ QC یا دنده ای 24 VDC ( Solenoid Valve )
وظیفه این قطعه قطع آب ورودی به دستگاه در هنگامی است که پمپ دستگاه به هر دلیلی خاموش باشد. در غیاب شیر برقی در صورتی که به هر دلیلی پمپ دستگاه خاموش شود، آب فشار لازم جهت عبور از ممبرین ( شماره 9 ) را ندارد. در این صورت آب از شیر ورودی وارد دستگاه شده و از خروجی فاضلاب ممبرین ( شماره 19 ) خارج شده از محدود کننده جریان فاضلاب ( شماره 20 ) عبور کرده وارد مجرای فاضلاب خواهد شد. بدین ترتیب باعث هدر رفت آب می شود. لذا جهت جلوگیری از بروز این مسئله شیر برقی در مدار قرار گرفته است.
شیر های برقی بطور کلی به دو دسته عمده تقسیم می شوند:
1 – شیر برقی های NO ( Normally Open )
این شیر ها در حالت معمولی ( بدون برق ) باز هستند و به محض رسیدن جریان الکتریسیته به آنها ، بسته می شوند و جلوی عبور مایع را می گیرند.
2- شیر برقی های NC (Close ( Normally
این شیر ها در حالت معمولی ( بدون برق ) بسته هستند و به محض رسیدن جریان الکتریسیته به آنها، بازشده و اجازه عبور مایع را می دهند.
شیر برقی مورد بحث در این مرحله، از نوع NC است. بنابراین مادامی که جریان الکتریسیته در مدار برقرار باشد، راه عبور آب باز است و به محض قطع جریان الکتریسیته به هر دلیل، آب از این شیر عبور نخواهد کرد. چنان چه گفته شد هنگامی که پمپ خاموش است آب توسط فیلتر ممبرین تصفیه نمی شود. زمانی که مخزن ذخیره ( شماره 17 ) پر شده و شیر مصرف ( شماره 15 ) هم بسته است سویچ قطع فشار بالا ( شماره 11 ) باعث قطع شدن جریان برق و خاموش شدن پمپ می شود. در این حالت و یا هر دلیل دیگری که پمپ خاموش باشد و قرار است تصفیه ای صورت نگیرد جهت جلوگیری از هدر رفت آب، برق شیر برقی هم قطع شده و جلوی عبور آب را می گیرد.
ورودی و خروجی این شیر QC یا دنده ای 4/1 اینچ است. در شیر برقی های دنده ای دو عدد زانویی یا اتصال یک سر QC یا مهره ای 4/1 یک سر دنده 4/1 به ورودی و خروجی آن متصل است که شلنگ های آب ورودی و خروجی از شیر به آنها وصل شده اند. آب خروجی از شیر برقی توسط شلنگ به ورودی پمپ هدایت می شود. و در شیرهایی که ورودی و خروجی آنها QC است شلنگ های ورودی و خروجی مستقیما به شیر، بدون اتصالات اضافه نصب می شوند. محل اتصالات رزوه ای به وسیله نوار تفلون آب بندی شده است. شیر برقی توسط دو رشته سیم به سیمهای ورودی پمپ متصل شده است. جهت جریان ورودی و خروجی آب روی شیر بصورت یک فلش نشان داده شده است.
نکات و اشکالات احتمالی :
شیرهای برقی NC ممکن است دچار دو اشکال عمده شوند. در هنگام برقراری جریان الکتریسیته و روشن بودن پمپ، اجازه عبور آب را نمی دهند و یا در هنگام قطع جریان الکتریسیته و خاموش بودن پمپ اجازه عبور آب را می دهند ( در حالت دوم آب یکسره وارد فافضلاب شده و هدر می رود )
روش تست :
الف ) دو شاخه ترانس دستگاه را از برق بکشید. شیلنگ خروجی شیر برقی را از ورودی پمپ خارج کنید. اگر جریان آب برقرار است، شیر برقی معیوب است و می بایست تعویض شود. اما اگر جریان آب قطع شده است به مرحله ( ب ) بروید.
ب ) دو شاخه را مجددا به برق متصل کنید، در این حالت می بایست جریان آب برقرار شود، در غیر این صورت نیز شیر برقی معیوب است.
نکته:
هنگام تعویض شیر برقی به جهت فلش روی شیر که نشان دهنده جهت جریان آب است دقت کنید.
جابجایی سیم های شیر برقی تاثیری در کارکرد شیر ندارد.
در صورتی که از اتصالات شیر برقی آب نشت می کند، می بایست محل رزوه ها را با نوار تفلون آب بندی کنید.
6 – پمپ 24V
جهت افزایش دبی آب تصفیه شده و نیز افزایش راندمان سیستم اسمز معکوس، یک پمپ تامین فشار در دستگاههایی که سیستم تصفیه آنها اسمز معکوس است تعبیه می شود. فشار پمپ باعث می شود آب بیشتری از غشاء RO ( شماره 9 ) عبور کند. این پمپ از نوع پمپهای دیافراگمی است. در ورودی خروجی های پمپ زانویی های یک سر دنده 8/3 یک سرQC یا مهره ای 4/1 قرار دارد.
مشخصات فنی
ولتاژ کار: 24VDC
حداکثر جریان آب خروجی : 0.31GPM = 0.02 Lit/Set
حداکثر فشار خروجی : 125 PSL
7 - هوزینگ سفید با درپوش و دنده 4/1 اینچ ، حاوی فیلتر کربن فعال GAC
این محفظه به همراه فیلتر کربن فعال ( Granular activated Carbon ( GAC دومین مرحله تصفیه آب را عهده دار هستند. این هوزینگ دارای یک ورودی و یک خروجی به قطر 4/1 اینچ از نوع دنده ای می باشد. دو عدد زانویی یک سر دنده 4/1 یک سر QC یا مهره ای 4/1 اینچ به ورودی و خروجی آن متصل است. آب از زانویی متصل به خروجی پمپ ( شماره 6 ) توسط شیلنگ به زانویی ورودی این هوزینگ متصل شده و به این مرحله از تصفیه می رسد، و آب خروجی از این مرحله توسط یک تکه شلنگ دیگر متصل به زانویی خروجی این هوزینگ به سمت هوزینگ مرحله سوم تصفیه ( شماره 8 ) هدایت می شود. فیلتر درون هوزینگ تهیه شده از دانه های کربن فعال است و وظیفه حذف مواد آلی محلول در آب ، کلر و گازهای شیمیایی محلول و همچنین رنگ وبوی نا مطبوع آب ( که می تواند ناشی از تجمع مواد آلی در آب باشد ) را بر عهده دارد. کربن فعال دارای بار مثبت می باشد و از آنجا که تمامی گازهای شیمیایی محلول از جمله کلر، دارای بار منفی هستند، این گازها جذب سطوح کربن شده و از آب حذف می شوند.
چنانچه ذکر شد، هدف این مرحله از تصفیه حذف کلر محلول در آب می باشد. این عمل به دو دلیل انجام می شود:
• کلر محلول در آب در صورت ترکیب با مواد آلی موجود در آب، تشکیل ترکیباتی موسوم به تری هالومتان THM ) ) را می دهد که امروزه سرطان زا بودن این مواد به اثبات رسیده است.
• غشای اسمز معکوس ) RO – Membrane ) فیلتر ممبران ( شماره 9 ) که از جنس استات سلولز می باشد، به شدت نسبت به کلر حساس بوده و در معرض کلر تخریب خواهد شد. بنابراین لازم است که آب وارد شده به قسمت اسمز معکوس عاری از کلر باشد.
مدت کارکرد مفید فیلتر کربن حداکثر شش ماه می باشد و پس از این مدت اشباع شده و قادر به جذب سطحی نخواهد بود و نیاز به تعویض دارد. فیلتر کربن در صورتی که از مواد آلی اشباع شود، محیطی بسیار مساعد برای تغذیه و رشد میکروارگانیزمها خواهد بود. بنابراین عدم تعویض به موقع این فیلتر منجر به آلودگی آب و بو و طعم نامطبوع آن خواهد شد.
در صورت استفاده از دستگاه در محلهایی که آب کلر زنی نمی شود، فیلتر کربن می بایست از دستگاه خارج شود. زیرا در آبهای عاری از کلر، میکروارگانیزم ها و مواد آلی جذب کربن شده و در مدت زمان کوتاهی موجبات بوی تعفن و آلودگی مضاعف آب را فراهم می کنند. می توان در چنین اماکنی به جای کربن از فیلترهای الیافی با دقت بیشتر استفاده کرد.
نکات و اشکالات احتمالی :
مشابه هوزینگ مرحله اول تصفیه است. ( نکات و اشکالات شماره 3 را بخوانید )
8 - هوزینگ سفید با درپوش و دنده 4/1 اینچ ، حاوی فیلتر کربن بلاک CTO
این محفظه به همراه فیلتر کربن بلاک سومین مرحله تصفیه آب را عهده دار هستند. ورودی و خروجی درپوش محفظه از نوع دنده ای 4/1 اینچ می باشند. یک عدد زانویی یک سر دنده 4/1 یک سر QC یا مهره ای 4/1 اینچ به ورودی و یک عدد سه راهی دو سر QC سر وسط دنده "4/1 به خروجی آن متصل است. آب از هوزینگ مرحله دوم ( شماره 7 ) توسط شلنگ به زانویی ورودی این هوزینگ متصل و وارد این مرحله از تصفیه می شود، و آب خروجی از آن توسط سه راهی خروجی یک سمت به هوزینگ ممبران ( شماره 9 ) و سمت دیگر به شیر میکسر ( شماره 22 ) هدایت می شود. فیلتر درون آن از نوع کربن یک تکه فشرده بوده و تکمیل کننده فرایند تصفیه مرحله دوم می باشد، بعلاوه این که ذرات بزرگتر از 5 میکرون و دانه های کربنی که احتمال دارد در ابتدای کار از فیلتر دوم آزاد شود را حذف کرده و مانع از رسیدن آنها به فیلتر ممبران می شود.
مدت کارکرد مفید این فیلتر همانند فیلتر کربن فعال GAC ( شماره 7 ) می باشد.
نکات و اشکالات احتمالی :
مشابه هوزینگ مرحله اول تصفیه است. ( نکات و اشکالات شماره 3 را بخوانید )
9 – هوزینگ ممبران RO حاوی ممبران GPD RO 50
این هوزینگ ( محفظه ) حاوی یک عدد ممبران RO با ظرفیت اسمی 50 گالن در روز است. آب خام وارد این محفظه شده واز غشای اسمز معکوس ( RO – Membrane ) عبور می کند. آب تصفیه شده به صورت تدریجی از زانویی شماره 10 خارج می شود. خروجی شماره 19 در محفظه جهت خارج شدن پساب، تعبیه شده است. آب تصفیه شده از خروجی شماره 10 خارج شده و به سمت منبع ذخیره ادامه مسیر می دهد.
خروجی شماره 19 در هوزینگ که در واقع پساب دستگاه می باشد نیز به طرف مجرای فاضلاب ادامه مسیر داده دفع می شود.
در مواقعی که پمپ دستگاه خاموش است ممکن است در اثر فشار تانک تحت فشار و یا به هر دلیل دیگری، آب تصفیه شده از طریق زانویی شماره 10 به درون محفظه برگشته، در جهت معکوس از غشاء عبور کرده و از مجاری فاضلاب دفع شود. جهت جلوگیری از بازگشت آب تصفیه شده به داخل محفظه، درون زانویی شماره 10، شیر یک طرفه موسوم به شیر یک طرفه زانویی ( Elbow Check Valve ) تعبیه شده است. با وجود شیر یک طرفه، امکان جریان آب فقط در جهت خروج از محفظه وجود دارد و در جهت مخالف، جریان برقرار نخواهد شد.
ممبرین ها از جنس استات سلولز هستند و حداکثر تولید آنها در شرایط آزمایشگاهی، 50 گالن ( حدود 200 لیتر ) در شبانه روز می باشد. این عدد در واقع بیانگر سرعت تصفیه این ممبرین هاست و به عبارتی نشان دهنده این مطلب است که هر ممبرین در شرایط آزمایشگاهی ( دمای آب ورودی 25 درجه سانتیگراد ، TDS آب حداکثر 1000PPM و فشار آب ورودی به دستگاه حداقل 3.4 bar ) و در شروع بهره برداری، قادر به تولید 8 لیتر آب تصفیه شده در ساعت می باشد.
در نظر گرفتن جریان پساب در سیستم RO با دو هدف انجام می شود:
الف) دفع آب تغلیظ شده
ب) شستشوی سطح غشاء در اثر عبور آب از ورودی سطح غشاء و در نتیجه جلوگیری از رسوب گذاری آب تغلیظ شده روی سطح غشاء. در واقع وجود پساب در سیستم های اسمز معکوس، عمر مفید غشاء را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد و باعث صرفی جویی قابل توجهی در هزینه نگهداری دستگاه ها می شود. هزینه آب دور ریز شده در مقابل صرفه جویی انجام شده قابل اغماض است.
11 – سوئیچ قطع فشار بالا ( High Pressure Switch )
این سوئیچ بصورت سری با پمپ در مدار قرار گرفته است و در واقع بعنوان یک کلید قطع و وصل در مدار عمل می کند. های پرشر وظیفه خاموش کردن پمپ دستگاه را در مواقعی که شیر برداشت بسته و منبع آب نیز پر است، به عهده دارد. در واقع در چنین مواقعی که نیاز به تولید آب تصفیه شده نداریم، در اثر فشار پمپ ، فشار درون شیلنگ ها بالا می رود. این فشار به دیافراگم تعبیه شده در سوئیچ منتقل شده و باعث قطع جریان عبوری از مدار می گردد . در اثر قطع جریان الکتریسیته پمپ دستگاه نیز خاموش می شود . اگر مقداری از آب منبع تخلیه شود ، فشار درون شیلنگها و در نتیجه فشار تحمیل شده بر دیافراگم سوئیچ ، کاهش پیدا کرده و باعث می شود که مدار مجددا بسته شده و جریان برقرار شود. در اثر برقرار شدن جریان برق ، پمپ دستگاه مجددا آغاز به کار می کند تا آب تخلیه شده را جبران کند. عملکرد این سوئیچ دقیقا عکس عملکرد سوئیچ قطع فشار پایین ( شماره 4 ) می باشد.
سوئیچ قطع فشار بالا ، دارای ورودی و خروجی 4/1 اینچ با اتصال QC یا مهره ای است. سوئیچ توسط دو رشته سیم به سوئیچ قطع فشار پایین ( شماره 4 ) و ترانس دستگاه ( شماره 24 ) مرتبط شده است. هنگام تعویض سوئیچ ، سرسیم ها از سوئیچ جدا شده به سوئیچ جدید متصل می شوند. جابجایی سیم ها تاثیری در عملکرد سوئیچ ندارد.
روش تست قطعه :
در حالتی که پمپ روشن است ، شیر برداشت و شیر منبع آب را ببندید. در صورت سالم بودن سوئیچ ، پمپ دستگاه می بایست خاموش شود. در غیر این صورت به احتمال زیاد قطعه معیوب است و جهت اطمینان بیشتر قطعه می بایست به وسیله اهم متر تست شود. سوئیچ را از دستگاه به صورت کامل جدا کرده و دو سر اهم متر را به ورودی و خروجی سوئیچ متصل کنید. در این حالت اهم متر می بایست وجود مقاومت ( وصل بودن مدار ) را نشان دهد. حال ورودی سوئیچ را به وسیله یک شیلنگ به خروجی یک پمپ RO 50 GPD متصل کنید. خروجی سوئیچ را به وسیله یک عدد شیر تانک و یا یک عدد شیر یک طرفه کاملا مسدود کنید. دو سر اهم متر را به ورودی و خروجی جریان سوئیچ متصل کنید. دراین حالت سوئیچ تحت فشار پمپ است و اهم متر می بایست عدم وجود مقاومت ( قطعی مدار ) را نشان دهد. در غیر این صورت سوئیچ معیوب است و می بایست تعویض شود.
تنظیم حساسیت سوئیچ :
گاه مشاهده می شود که پس از پر شدن تانک ، یا بستن شیر ورودی تانک ، مدت زیادی طول می کشد تا سوئیچ high pressure عمل کرده و پمپ را خاموش کند. جهت تنظیم این زمان ، می بایست حساسیت سوئیچ را بالا برد. برای این منظور روی سوئیچ High Pressure یک پیچ آلن ( شش ضلعی ) تعبیه شده است. با چرخاندن آن به سمت چپ ( خلاف عقربه های ساعت ) به وسیله آچار آلن ، فاصله بین پر شدن تانک و خاموش شدن پمپ ، کم می شود و با چرخاندن پیچ به سمت راست ( در جهت عقربه های ساعت ) این فاصله زیاد می شود. لازم به ذکر است که این تنظیم نیاز به تخصص و مهارت زیادی دارد و می بایست بسیار با دقت انجام شود.
12 – فیلتر پست کربن خطی 10" * 2.5" :
چنانچه در توضیح فیلتر شماره 7 ذکر شد یکی از وظایف فیلتر کربنی حذف بو و طعم نامطبوع آب است. فیلتر پست کربن مرحله آخر تصفیه آب در سیستم های اسمز معکوس است. البته میتوان به دستگاه های RO فیلترهای دیگری مانند UV ، MINERAL و ALKALINE اضافه نمود که در این صورت فیلتر پست کربن آخرین فیلتر نخواهد بود، این فیلتر وظیفه برطرف کردن بو و طعم نامطبوع آب که می تواند ناشی از ماندن آب در منبع ذخیره باشد ، را دارد. حد اکثر عمر مفید فیلتر پست کربن یک سال می باشد.
در ورودی فیلتر پست کربن سه راهی وجود دارد که از سمت رزوه به فیلتر و از دو سر مهر یا QC توسط شلنگ یه طرف به سوئیچ HIGH و از طرف دیگر به مخزن ذخیره آب متصل است. آب تصفیه شده در مرحله چهارم توسط فیلتر ممبران به سوئیچ HIGH و از آنجا به سمت فیلتر پست کربن انتقال می یابد، سپس اگر شیر مصرف ( شماره 15 ) باز باشد آب از فیلتر پنجم عبور کرده و از شیر مصرف خارج می شود. ولی اگر شیر بسته بود آب قبل از ورود به فیلتر پست کربن توسط سه راهی ورودی پست کربن به سمت مخزن ذخیره ادامه مسیر میدهد تا زمانی که مخزن پر شود. به محض پر شدن مخزن، فشار آب پشت سوئیچ HIGH بالا رفته و باعث عمل کردن سوئیچ و قطع جریان برق شده و عمل تصفیه و جریان آب متوقف می شود.
به خروجی فیلتر پست کربن سه راهی متشل است که از یک طرف به فیلتر و از دو سمت دیگر یکی به خروجی شیر TDS یا میکسر ( شماره 22 ) و دیگری در دستگاه های 5 مرحله به شیر مصرف و در مدل های دیگر به ورودی فیلتر ششم متصل می شود.
در هنگام تعویض فیلتر پست کربن به جهت فلش روی بدنه فیلتر و کلمه FLOW که جهت جریان را نشان می دهند توجه کنید.
13 – فیلتر مواد معدنی Mineral 10" * 2.5" :
در برخی از مدل های دستگاه RO از فیلتر مینرال بعنوان فیلتر ششم جهت افزودن مواد معدنی به آب تصفیه شده استفاده می شود. به دلیل دقت بالای حذف ناخالصی های محلول توسط سیستم RO در برخی موارد میزان املاح معدنی در آب خروجی سیستم بیش از حد کاهش یافته و افزایش آن توسط فیلتر مینرال انجام می شود. در غیر این صورت می توان از شیر تنظیم TDS ( شماره 22 ) جهت افزودن TDS آب خروجی استفاده نمود.
در ورودی و خروجی این فیلتر اتصال یک سر رزوه یک سر مهره یا QC وجود دارد که آب خروجی از فیلتر پنجم توسط شلنگ به ورودی این فیلتر متصل شده و آب خروجی از این فیلتر در دستگاه های 6 مرحله به شیر مصرف و در مدل های دیگر به فیلتر هفتم انتقال می یابد.
در مرحله ششم سیستم های RO می توان بجای فیلتر مینرال از فیلتر قلیایی ( Alkaline ) جهت افزودن ph آب تصفیه شده استفاده نمود. اگر میزان یون های محلول در آب بیش از حد نرمال کاهش یابد باعث کاهش ph از حد نرمال می شود این کاهش را میتوان توسط فیلتر قلیایی و در غیر این صورت توسط شیر تنظیم TDS جبران نمود. از فیلتر قلیایی در حالت نرمال PH نیز به دلیل خواص مثبت آب قلیایی می توان استفاده نمود.
14 – لامپ UV همراه با محفظه استیل:
لامپ UV با تولید اشعه ماوراء بنفش باعث ضدعفونی و گندزدایی آب می شود. امواج آن مانند امواج اشعه خورشید در طبیعت است که باعث ضدعفونی سطوح می شود. این امواج با از بین بردم DNA ویروس ها ، باکتری ها ، میکروبها ، قارچ ها باعث غیر فعال شدن و جلوگیری از رشد آنها می شوند. از لامپ UV همیشه در آخرین مرحله تصفیه آب استفاده می شود چون هر چه میزان ناخالصی های آب کمتر شده و درصد عبور امواج ماوراء بنفش از آب بیشتر شود تاثیر گذاری آن بیشتر خواهد بود، به همین منظور جهت گندزدایی آب به این روش بهتر است ابتدا ناخالصی های معلق و محلول در آب توسط فیلترهای دیگر حذف شود. در غیر این صورت امواج با ناخالصی های دیگر مانند ذرات معلق یا املاح محلول برخورد کرده و منعکس می شود.
این لامپ جهت جلوگیری از برخورد مستقیم آب با آن درون محفظه شیشه ای به شکل لوله آزمایش قرار گرفته و سپس کل این مجموعه درون محفظه بزرگتری از جنس استیل قرار می گیرد تا از برخورد اشعه با انسان جلوگیری شود. در ورودی و خروجی آن اتصال زانویی یک سر رزوه یک سر مهره یا QC وجود دارد. که آب خروجی از فیلتر ششم و در برخی مدل ها مستقیما از فیلتر پنجم توسط شلنگ به ورودی آن متصل شده و آب خروجی آن به شیر مصرف هدایت می شود.
معمولا دوشاخه و ترانس UV جدا از برق دستگاه می باشد و روشن و خاموش شدن آن بصورت دستی انجام می شود. مگر در مواردی که از UV های ضعیف تر با برق مستقیم دستگاه استفاده نمود که روشن و خاموش شدن آن با دستگاه هم زمان می شود. از آنجایی که روشن شدن پمپ دستگاه همیشه به منزله مصرف آب تصفیه شده نیست و برای پر شدن مخزن انجام می شود. پس در حالت اتومات UV ، درصد زیادی از مدت زمان روشن بودن لامپ بلااستفاده بوده و باعث کاهش عمر آن می شود.
15 – شیر مصرف:
شیر مصرف روی سینک آشپزخانه نصب شده و جهت برداشت آب تصفیه شده مورد استفاده قرار می گیرد. شلنگ توسط اتصال جاکویی (jc ) به انتهای شیر برداشت متصل میشود و جهت آب بند شدن نیاز به استفاده از نوار تفلون نیست.
توضیح :
اتصال جاکویی ( jc ) یا ممه ای ، تشکیل شده از یک مهره ممه پلاستیکی ، یک مهره هشت ضلعی و یک قطعه دوکی شکل می باشد. قطعه دوکی درون شلنگ و شلنگ درون مهره ممه قرار می گیرد. مهره هشت ضلعی در محل بسته شده و مجموعه محکم و آب بند می شود. این اتصال مشابه اتصال شیلنگ آب در کولرهای آبی است.
نکته :
در برخی مدل ها یک اتصال مادگی یک سر QC 4/1 یک سر دنده در بسته بندی دستگاه وجود دارد که میتوان با متصل کردن آن به انتهای شیر برداشت ، به جای اتصال jc از اتصال QC جهت متصل کردن شیلنگ به شیر استفاده کرد.
16- شیر مخزن ذخیره :
جهت قطع و وصل کردن آب ورودی به مخزن ، شیر قطع سریع در ورودی مخزن تعبیه شده است. اتصال این شیر دنده ای می باشد و می بایست در هنگام نصب به وسیله نوار تفلون آب بند شود.
نکته :
جهت قطع و وصل کردن آب ورودی به مخزن ، شیر قطع سریع در ورودی مخزن تعبیه شده است. اتصال این شیر دنده ای می باشد و می بایست در هنگام نصب به وسیله نوار تفلون آب بند شود.
17- منبع آب تحت فشار
در دستگاه های اسمز معکوس به دو منظور از منبع تحت فشار استفاده می شود:
الف) ذخیره آب تصفیه شده ب) تامین فشار آب خروجی
چنانچه در توضیح شماره 9 ذکر شد، تولید ممبران RO به صورت تدریجی می باشد. بنابراین به دلیل فشار و دبی کم ( 8 لیتر در ساعت ) آب تولید شده ، قابلیت استفاده مستقیم از شیر مصرف مقدور نیست. لازم است که آب تصفیه شده ابتدا در یک منبع ذخیره شده و سپس از طریق شیر مصرف استفاده شود. آب جهت خروج از منع ذخیره نیاز به فشار دارد. لذا جهت تامین فشار آب خروجی، منبع ذخیره از نوع تحت فشار می باشد. بدنه منبع از جنس پلی اتیلن و در برخی مدل ها فلزی با روکش پلی اتیلن یا بدون روکش است و درون منبع یک بالن پلاستیکی تعبیه شده است. فاصله بین بدنه و بالن پلاستیکی را هوا پر کرده است. میزان هوای موجود در این فضا از طریق شیر تنظیم فشار هوا ( شماره 18 ) قابل تنظیم است. آب درون بالن جمع می شود و هنگامی که شیر مصرف باز می شود، آب در اثر فشار هوای اعمال شده به بالن، از منبع خارج می شود. فشار هوای داخل آن می بایست PSI 7 باشد. ( البته این میزان در منبع های مختلف با هم فرق داشته و فشار آن روی منبع درج می شود )
نکات و اشکالات احتمالی :
در صورتی که فشار هوای داخل مخزن بیش از مقدار درج شده روی آن باشد ، میزان آبی که در منبع ذخیره می شود کمتر خواهد شد و در صورتی که فشار هوای داخل مخزن کمتر از مقدار درج شده روی آن باشد میزان آب ذخیره شده در تانک بیشتر خواهد شد اما اولا آب فشار لازم جهت خروج از تانک را نخواهد داشت و ثانیا پس از پرشدن تانک ، زمان زیادی طول خواهد کشید تا سوئیچ قطع فشار بالا ( شماره 11 ) ، پمپ را خاموش کند. بنابراین لازم است که در صورت بروز مشکل میزان باد آن از محل شیر تنظیم هوا اصلاح شود ( جهت اضافه نمودن باد میتوان از تلمبه دستی استفاده نمود )
18- شیر تنظیم فشار هوا ( Air Bladder )
جهت تنظیم فشار باد داخل مخزن تحت فشار از این قسمت استفاده می شود. این شیر کاملا مشابه شیر تنظیم باد در لاستیک دوچرخه یا اتومبیل است. به وسیله تلمبه دستی می توان فشار هوای داخل مخزن را افزایش داد و با فشار دادن سوزن شیر ، می توان باد داخل مخزن را تخلیه کرد. جهت اندازه گیری فشار هوای داخل مخزن نیز گیج فشار را به این قسمت متصل کنید. طرز استفاده از این شیر درست مانند تنظیم باد لاستیک دوچرخه یا اتومبیل است.
19- زانویی خروجی پساب
اتصال زانویی یک سر مهره 4/1 ( یا QC ) و یک سر دنده 8/1 اینچ است که پساب سیستم از این قسمت خارج شده و دفع می شود. محل رزوه های زانویی بوسیله واشر یا تفلون آب بند شده اند. جهت اطلاع از ماهیت پساب سیستم RO توضیحات مربوط به هوزینگ و ممبران RO ( شماره 9 ) را مطالعه کنید.
20- محدود کننده جریان فاضلاب ( Restrictor )
این قطعه در واقع مجرای عبور فاضلاب را باریک می کند و به این ترتیب جریان فاضلاب محدود شده و آب به میزان کمتری وارد مجرای فاضلاب می شود. چنانچه در توضیح هوزینگ RO ذکر شد، عبور آب از غشا نیاز به اعمال فشار دارد و در حالت عادی آب تمایل کمتری به عبور از غشا دارد. بنابراین بدون وجود محدود کننده ، مجرای فاضلاب بطور کامل باز است و عملا نقش راه گریز برای آب درون محفظه را بازی می کند. در چنین حالتی آب از غشا عبور نمی کند و به راحتی از مجرای فاضلاب خارج می شود. وجود محدود کننده بعنوان یک مانع بر سرعبور آب باعث می شود که اولا آب به طور کامل وارد فاضلاب نشود و ثانیا فشار داخل محفظه بالا رفته و آب از غشاء عبور کند. ورودی و خروجی محدود کننده 4/1 اینچ و اکثرا با اتصال QC و گاها با اتصال مهره ای می باشد.
توجه:
در غیاب محدود کننده ، با توجه به سایز شلنگ ( "1.4 ) حدود یک گالن ( 3.87 لیتر ) در دقیقه آب وارد فاضلاب خواهد شد. این در حالی است که با توجه به حداکثر جریان محدود کننده که روی بدنه آن درج می شود، این قطعه اجازه عبور حداکثر 300 میلی لیتر ( FLOW 300 ) در دقیقه را به آب می دهد. با این احتساب حداکثر خروجی فاضلاب در یک ساعت برای این دستگاه 18 لیتر می باشد. البته لازم به ذکر است به دلیل وجود شیر برقی ( شماره 5 ) خروجی فاضلاب تنها در صورتی که دستگاه روشن و در حال تصفیه آب باشد جاری خواهد بود. و در زمان پر بودن مخزن یا باز نبودن شیر مصرف که پمپ خاموش می شود، برق شیر برقی قطع شده و این شیر مسیر آب را می بندد. بنابراین خروج پساب در زمان خاموشی دستگاه ممکن نبوده و از جاری بودن مداوم و حدر رفت آب جلوگیری می شود.
نکات و اشکالات احتمالی :
ممکن است در اثر رسوب گذاری آب و یا به هر علتی، مجرای محدود کننده فاضلاب کیپ شود. در چنین حالتی باید قطعه تعویض شود. ( بهتر است هنگام نصب دستگاه از باز بودن این مجرا اطمینان حاصل شود تا درعملکرد دستگاه اختلالی ایجاد نشده و به ممبران آسیب وارد نشود. ) در هنگاه تعویض محدود کننده به جهت فلش روی بدنه آن که نشان دهنده جهت جریان آب است، توجه کنید.
21- بست فاضلاب ( Drain Saddle )
جهت سهولت در اتصال شلنگ خروجی فاضلاب به مجرای فاضلاب، از این بست استفاده می شود. ابتدا سوراخی با مته 4 روی مجرای فاضلاب خانگی که در دسترس ترین آن زیر سینک است ایجاد می شود. سپس بست مذکور به دور مجرای فاضلاب بسته می شود و شیلنگ از طریق اتصال مهره ای یا QC وارد سوراخ 4/1 اینچ شده و محکم می شود.
22 – شیر تنظیم TDS ( شیر میکسر ):
از آنجا که در دستگاه های RO دقت تصفیه بالا بوده و ممکن است در برخی مناطق که سختی آب خیلی بالا نیست اما بدلیل وجود برخی ناخالصی ها که فقط توسط سیستم RO به راحتی قابل حذف و تصفیه است تمایل به استفاده از این دستگاه وجود دارد، TDS یا همان مجموع ناخالصی های محلول در آب بیش از حد نرمال کاهش یابد و آب خروجی مزه تلخی داشته باشد. جهت رفع این مشکل شیری یکطرفه در دستگاه پیش بینی شده است. کار این شیر در واقع مخلوط کردن آب خروجی از فیلتر های پیش تصفیه با آب خروجی از کل فیلترهای سیستم است. در واقع با باز نمودن این شیر به بخشی از آب اجازه عبور از فیلتر ممبران داده نمی شود بدین ترتیب آب عبوری از میکسر دچار کاهش TDS نشده و با آب خالص خارج شده از فیلتر پنجم مخلوط و باعث بالا رفتن TDS آن می شود. در این صورت میزان TDS خروجی از دستگاه علاوه بر اینکه به TDS آب ورودی بستگی دارد به میزان باز بودن شیر میسکر هم بستگی خواهد داشت. جهت تنظیم TDS ، کاربر با میزان باز نمودن این شیر تعیین میکند که چه مقدار آب از فیلتر ممبران که باعث کاهش TDS می شود عبور نکند.
روش صحیح تنظیم: ابتدا شیر مصرف را باز کنید سپس شیر روی مخزن را ببندید، حال کمی شیر میکسر را باز کرده و TDS آب خروجی را توسط TDS متر دیجیتال تست کنید. ( در صورت نبود TDS متر طعم آب را بچشید و به محض برطرف شدن تلخی آن شیر میکسر را به همان حالت رها کرده و بیشتر باز نکنید ) آنقدر شیر میکسر را کم و زیاد کنید تا TDS مطلوب در خروجی بدست آید سپس شیر میکسر را در آخرین وضعیت خود رها کنید. حال برای اینکه آب ذخیره شده مخزن با TDS قبلی بوده می بایستی آن را با باز نمودن شیر مخزن خارج کنید. پس از خالی کردن مخزن صبر کنید تا آب با TDS جدید در مخزن ذخیره شود. ( در حالت روشن بودن پمپ دستگاه، افت زیاد فشار آب در شیر مصرف نشان دهنده خالی شدن مخزن و خاموش شدن پمپ نشان دهنده پر شدن مخزن است.)
شیر میکسر می تواند پلاستیکی یا فلزی باشد و در ورود و خروج آن اتصال یک سر رزوه یکسر مهر یا QC وجود دارد. شیرهای میکسر فلزی یکطرفه بوده و شیرهای پلاستیکی در قسمت خروجی دارای رابط شلنگ یکطرفه ( CHECK VALVE ) جهت جلوگیری از برگشت آب تصفیه شده می باشند.
23 – گیج فشار سنج روغنی:
گیج فشار سنج در سیستم های RO جهت سنجش میزان فشار آب خروجی از پمپ دستگاه تابیه شده تا در مواقع لازم سرویس های مربوطه پمپ انجام شود. بدین ترتیب دستگاه عملکرد و راندمان بهتری خواهد داشت. کارایی دیگر آن که کمتر است برای مناطقی که آب دارای ناخالصی های معلق بالای است می باشد. بدین ترتیب که با افت فشار آن کاربر متوجه اشباح شدن فیلترهای پیش تصفیه شده و نسبت به تعویض آنها اقدام می نماید. این گیج همیشه بعد از پمپ و بین فیلترهای 3 و 4 قرار می گیرد. و دارای 2 مدل است:
گیج "2 : نوع کوچکتر آن است که آب توسط شلنگ به اتصال یک سر رزوه یک سر مهره یا QC وصل شده و وارد آن می شود.
گیج "2.5 : نوع بزرگتر آن است که معمولا بر روی هوزینگ شماره 3 با اتصال رزوه ای متصل بوده و آب خروجی فیلتر سوم جهت سنجش فشار به داخل آن ارتباط دارد.
در قسمت نمایشگر این گیج ها مقداری روغن جهت کندی حرکت عقربه و جلوگیری از دررفتگی آن وجود دارد.
24- ترانس تبدیل 220VAC ~ 24VDC برای پمپ RO
ولتاژ مصرفی پمپ RO 24 DC می باشد. بنابراین برای تبدیل برق شهر که 220 ولت AC است ، نیاز به ترانسفورمر می باشد.
نکات و اشکالات احتمالی :
در مواقعی که پمپ دستگاه روشن نمی شود و یا بطور کلی دستگاه روشن نمی شود اولین شک باید به ترانسفورمر دستگاه باشد. جهت تست ترانس می بایست به وسیله ولت متر، ولتاژ دو سر خروجی ترانس را اندازه گرفت. در صورت سالم بودن، ولت متر می بایست 24 ولت را نشان دهد.
